به گزارش خبرنگار مهر، یکی از جنجالی ترین و پرحاشیه ترین گزارش های ارائه شده در سال های اخیر موارد مربوط به بیکاری و تعداد بیکاران کشور، همچنین تعریف بیکاری و اشتغال و آمارهای میلیونی اشتغال زایی در دولت های نهم و دهم احمدی نژاد است.
همواره این سوال در طول 8 سال فعالیت دولت محمود احمدی نژاد در بازار کار و اشتغال مطرح بود که چرا جامعه آمارهای میلیونی اشتغال زایی دولت را نمی پذیرد و آن را زیرسوال می برد؟ یک پاسخ روشن به این سوال این است که احساس کاهش نرخ بیکاری و بهبود شرایط بازار کار طی 8 سال گذشته در بین خانواده ها ایجاد نشد و افراد همچنان با معضل بیکاری کارجویان جوان در چالش هستند.
مرکز آمار: افزایش 270 هزارنفری تعداد بیکاران در دولت احمدی نژاد
از سویی، گزارش های تمام کننده مرکز آمار ایران در اینباره و ارائه عملکرد 8 ساله دولت های نهم و دهم احمدی نژاد در بحث بیکاری ثابت کرد که این دولت ها در اجرای سیاست های اشتغال زایی و مبارزه با بیکاری آنچنان که ادعا شده است، موفق نبوده اند در حالی که بحران بیکاری همچنان به عنوان یکی از مهم ترین اولویت های خانواده ها باقی مانده است.
مرکز آمار ایران در واپسین روزهای فعالیت دولت دهم به صورت رسمی اعلام کرد تعداد بیکاران کشور از 2 میلیون و 674 هزار نفر سال 84 به 2 میلیون و 944 هزار نفر افزایش یافته است؛ همچنین نرخ بیکاری 11.5 درصدی سال 84 در پایان سال 91 به 12.2 درصد افزایش یافته است.
با این حال، انتشار گزارش رسمی مرکز آمار ایران در حالی صورت گرفت که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دهم اعلام کرد دولت های نهم و دهم محمود احمدی نژاد موفق شده اند 7 میلیون فرصت جدید شغلی در کشور ایجاد کنند، موضوعی که هیچ ردی از آن در گزارش های مرکز آمار ایران وجود ندارد.
با این حال مقامات دولت دهم در واپسین روزهای فعالیت خود در واکنش به گزارش مرکز آمار ایران و حواشی ایجاد شده برای آن در رسانه ها اعلام کرده بودند وزارت تعاون، کار و رفاه قرار است گزارش عملکرد اشتغالی 8 ساله دولت را منتشر کند؛ گزارشی که هیچگاه ارائه نشد!
وزیر کار دولت دهم: 7 میلیون فرصت شغلی ایجاد شد!
به صورت کلی، در سال های اخیر مرکز آمار ایران گزارش های مختلفی درباره تعداد بیکاران کشور ارائه کرده است و تعداد بیکاران در فاصله سال های 84 تا پایان 91 به صورت متوسط چیزی حدود 3 میلیون نفر برآورد شد. از سویی بدنه بازار کار تعداد بیکاران را 5 میلیون نفر تخمین می زند و عنوان می شود مشکل آمارها از پایه هایی است که توسط مرکز آمار ایران به عنوان مبنای گزارش دهی مورد استفاده قرار می گیرد.
در واقع مشکل این است که درباره بیکاری جدا از وضعیت بحرانی جویندگان کار وجود دارد، نحوه گزارش گیری و آمارهایی است که دولت ها به صورت سلیقه ای ارائه می کنند. در دولت های هفتم و هشتم تعریف اشتغال به نحوی بود که عنوان می شد هر فردی که در هفته 2 روز کار داشته باشد شاغل و در غیر اینصورت بیکار محسوب می شود و احتمالا گزارش دهی ها نیز به همین منوال انجام شده است.
در دولت احمدی نژاد، مرکز آمار ایران اعلام کرد در این بخش از تعریف سازمان جهانی کار استفاده خواهد کرد به نحوی که هر کس در هفته 1 ساعت کار داشته باشد حتی اگر برای انجام آن پولی نیز دریافت نکند، شاغل محسوب می شود. با این حساب سربازان، دانش آموزان، دانشجویان و زنان خانه دار نیز شاغل محسوب شدند.
اصرار عجیب به استفاده از یک تعریف بین المللی
این مسئله باعث شد تا در آمارهای ارائه شده ابهامات فراوانی ایجاد شود و همواره این پرسش مطرح شود که چگونه می توان با شرایط فعلی بازار کار ایران، فردی که 1 ساعت کار در هفته انجام دهد را شاغل دانست؟ کارشناسان بازار کار می گویند این نگاه باعث می شود تا آمارهای بیکاری غیرواقعی شود و نتوان تعداد دقیق بیکاران را استخراج و برای آن برنامه ریزی کرد.
به کار بردن این تعریف در دولت های احمدی نژاد باعث بروز انتقادات فراوانی در بدنه کارشناسی نسبت به نوع نگاه دولت به بازار بحران زده کار کشور شد و منتقدین اعلام کردند اساسا با این نوع نگاه بخش قابل توجهی از بیکاران واقعی کشور نادیده گرفته می شوند و از آمارهای بیکاری خارج خواهند شد. از سویی برخی کارشناسان اقتصادی نیز عنوان کرده اند چگونه با نرخ رشد اقتصادی منفی کشور در سال های اخیر، می توان انتظار ایجاد میلیون ها فرصت شغلی را داشت؟
برخی کارشناسان اقتصادی می گویند به ازاء هر 1 درصد رشد اقتصادی در بهترین حالت 100 هزار فرصت شغلی در کشور ایجاد می شود، حال با گزارش اخیر وزیر امور اقتصادی دولت تدبیر و امید که رشد اقتصادی کشور را منفی 5.5 درصد دانسته است، چقدر شغل در کشور ایجاد شده است؟
یک درصد رشد اقتصادی معادل 100 هزار فرصت شغلی
علی طیب نیا؛ وزیر امور اقتصادی که گویا نیم نگاهی نیز به مسائل بیکاری و اشتغال دارد اخیرا در اظهاراتی عنوان کرد بزودی بازار کار کشور با 8.5 میلیون متقاضی شغل مواجه خواهد شد. وی در تقسیم بندی 8.5 میلیون بیکار می گوید: با 3 میلیون بیکاری که داریم، بزودی 5.5 میلیون نفر دانشگاهی نیز متقاضی کار خواهند بود و در مجموع 8.5 میلیون متقاضی شغل خواهیم داشت.
متاسفانه حجم آمارهای رسمی و غیررسمی درباره بیکاری د تعداد بیکاران کشور آنقدر بالا است که باید این سوال را پرسید که بالاخره کشور چقدر بیکار دارد؟ به کدام آمار باید استناد کرد؟ علی ربیعی؛ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: در دولت تدبیر و امید از آمارسازی پرهیز خواهد شد و این کار ممنوع است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی که نسبت به تغییر پایه های آماری در دولت های گذشته انتقاد دارد افزود: اگر قرار است به مردم گزارش بدهیم باید مشخص باشد بر چه مبنایی آمار خواهیم داد. اگر قرار است یک ساعت کار در هفته ملاک باشد و یا اینکه 5 روز کار فرد برای شاغل دانستن ملاک باشد، باید گفته شود.
وزیر کار: تعداد بیکاران را نمی دانم!
درباره آمارهای ارائه شده در بحث بیکاری و اشتغال و همچنین زیر سوال رفتن آمارهای گوناگون در بخش های مختلف در زمان فعالیت دولت دهم آنقدر افراط و تفریط صورت گرفت که مقام معظم رهبری در اینباره فرمودند: "يک چيزي كه ضدحالت اعتماد مردم است، اين است كه افرادي عليه قوه چه اين قوه، چه قوه مجريه يا قوه مقننه بنا كنند تشكيک كردن. عادت بدي پيدا شده است - البته اين جديد هم نيست، اينها هميشه بوده است؛ اما خب، حالا چون وسائل ارتباط جمعي متكثر است همه‌گير است، فراگير است، بيشتر خود را نشان مي‌دهد اين عادت بد، تشكيک كردن در گزارش هاست... قوه مجريه گزارش مي‌دهد، يكي پيدا مي‌شود و مي‌گويد آقا از كجا معلوم اين آمارها درست باشد".
علی ربیعی؛ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز گذشته در اصفهان به آمارهای دستکاری شده و نادرست در سال های اخیر اشاره کرد و افزود: از لحاظ بهره وری شرایط خوبی نداریم و من الان نمی دانم دقیقا چقدر بیکار در کشور وجود دارد چرا که پایه های آماری جا به جا شده است.
از سخنان وزیر کار اینگونه برداشت می شود که دولت تدبیر و امید آمارهای ارائه شده از سوی دولت های نهم و دهم درباره بازار کار را قبول ندارد و به دنبال انجام اصلاحات اساسی در نحوه گزارش دهی ها است. همچنین نشان می دهد وزیر کار با بیان عبارت تعداد بیکاران را نمی دانم می خواهد بگوید، آمارهای ارائه شده از سوی دولت های سابق مشکل دارد، واقعی نیست و پایه محکمی برای استناد آن وجود ندارد.
جدول بیکاری کشور بر اساس یک ساعت کار در هفته از 84 تا 91
(گزارش مرکز آمار ایران)
| نرخ بیکاری | تعداد بیکاران | سال |
| 11.5 | 2674866 | 84 |
| 11.3 | 2642648 | 85 |
| 10.5 | 2486238 | 86 |
| 10.4 | 2392179 | 87 |
| 11.9 | 2839971 | 88 |
| 13.5 | 3218329 | 89 |
| 12.3 | 2877608 | 90 |
| 12.2 | 2944158 | 91 |
نظر شما